#6 // 2 juni 2023
“Teveel kinderen horen nu: Er is iets mis met jou”. Dat zei staatsecretaris Maarten van Ooijen begin april i.v.m. het vraagstuk over de overstromende, vastlopende jeugdzorg in Nederland. Op zich is dat een uitspraak waar ik het misschien nog wel mee eens kan zijn. De oorzaak die hij daarvoor aandraagt, kan ik echter niet onderschrijven.
De ouders zouden hun kind om iedere kleine tegenslag of slapeloze nacht al naar een psycholoog sturen. Dat is erg kortzichtig en denigrerend gedacht en een dergelijke uitspraak draagt echt bar weinig bij aan de oplossing. Ouders wíllen hun kind helemaal niet naar een psycholoog sturen en al zou je je kind om ieder wissewasje naar een psycholoog willen sturen, het zou niet eens kunnen. De jeugdzorg is zo ver uitgekleed dat de problemen nu echt de pan uitrijzen. Wachtlijsten van een jaar zijn geen uitzondering. Oorzaak? Jarenlang wanbeleid, decentralisatie en bezuinigingen. De werkdruk en uitval door ziekte is extreem hoog. Veel professionals verlaten hierom de jeugdzorg.
Preventie
Maar wat als we nou eens meer inzetten op preventieve zorg? Kleine problemen hoeven niet te escaleren in grote problemen, als er eerder hulp beschikbaar is. Laagdrempelig én vergoed! Dan komt er ruimte voor díe kinderen die de jeugdzorg zo ontzettend hard nodig hebben, omdat hun situatie niet een “kleine tegenslag of slapeloze nacht” is.
In 2021 heeft de SER een rapport geschreven; ‘Van systemen naar mensen’ met tien adviezen, omdat de jeugdzorg volledig vastloopt en de nood hoger is dan ooit. Het roept de staatsecretaris nu op om haast te maken met de uitvoering van de adviezen, waarbij er drie voorrang moeten krijgen; De expertise in lokale teams versterken, inzetten op preventie en integraal werken, administratieve lasten verlagen.
Daar kom ik om de hoek kijken!
En daar kom ik, de kindercoach, om de hoek kijken! Advies nummer 2! Inzetten op preventie. Ik zei het al; Wat als we nou eens meer inzetten op preventie? Een van de grootste struikelblokken voor ouders, scholen, gemeenten e/o werkgevers, om de hulp van een kindercoach in te schakelen is het feit dat een kindercoach niet vergoed wordt vanuit de zorgverzekering, of vanuit jeugdzorgfondsen van de gemeente. Om voor vergoeding in aanmerking te komen, moet ik als hulpverlener in het bezit zijn van een SKJ registratie. Die heb ik niet, bewust niet. Over het waarom zou ik nu heel uitgebreid kunnen uitweiden, maar ik zou er een heel nieuw blog over kunnen schrijven. Dus dat bewaar ik voor de volgende keer.
SKJ of SK-NEE?
Wat ik nu vooral wil aankaarten is de starheid van instellingen en gemeenten om kindercoaches in te zetten bij minder complexe situaties. Voor de kinderen die vastlopen op school door leerproblemen, die gepest worden, die uitvallen als gevolg van de Covid pandemie, worstelen met zelfvertrouwen issues… Kinderen die hulp zoeken voor een relatief “klein” probleem, een probleem waar een kindercoach heel goed in kan begeleiden, vóórdat het probleem groter groeit en de psycholoog eraan te pas moet komen. Als gemeenten en instellingen blijven vasthouden aan een verplichte SKJ registratie, zal er aan de preventie-kant van de jeugdzorg niet heel veel verbeteren. Als kindercoaches (vergoed) ingezet kunnen worden op scholen, of met doorverwijzing van school, huisarts, CJG, noem het maar op, dan zou dat een enorme druk wegnemen bij de “professionals die worden ingezet om risicovolle en complexe handelingen uit te voeren”, zoals SKJ de geregistreerde professionals in het jeugddomein noemt. SKJ geeft zelf aan dat het niet altijd nodig is om een SKJ geregistreerde professional in te zetten. Hiervoor hebben ze de campagne “SKJ of SK-NEE” opgezet. Een simpele wegwijzer die gemeenten en werkgevers, middels 3 vragen, in 1 minuut een advies geeft of een SKJ registratie vereist is. En dan hanteren zij nog de inschatting of het werk door een HBO opgeleide, of MBO opgeleide professional kan worden uitgevoerd. Kindercoaches zijn doorgaans HBO opgeleid…
Angst?
Of zou er angst zijn voor kwakzalvers en beunhazen? Kinderen blootstellen aan een zelfbenoemde hulpverlener? Coach is immers geen beschermd beroep, iedereen kan zich zomaar coach noemen. Dat neemt niet weg dat veruit het overgrote deel van de coaches wel dergelijk professional is, mét een opleiding. Om te voorkomen dat je kind begeleid wordt door een kwakzalver, hoeft er slechts één simpele voorwaarde gesteld hoeven worden; Een kindercoach moet zijn aangesloten bij een van de erkende beroepsorganisaties, die hoge eisen stellen aan hun leden!
Oplossing!
Dus, om een lang verhaal kort te maken… Maak geld vrij voor preventie en zet kundige, welwillende, betrokken en beschikbare professionals in, om de jeugdzorg te ontlasten waardoor de broodnodige, complexe hulp terecht kan komen bij de groep die het, het meeste nodig heeft… Kies voor de (vergoede) inzet van de kindercoach!